Nükleer Tıp

Nükleer tıp; pek çok hastalığın teşhisinde radyoaktif ve radyoformasötik maddelerin  kullanıldığı, görüntüleme ve tedavi işlemlerinin yapıldığı  bilim dalıdır.  Organ fonksiyonlarının değerlendirilmesi için radyoaktif maddelerin kullanıldığı nükleer tıp bölümünde, hastalıkların erken tanısının koyulması ve uygun tedavinin düzenlenmesinde önemli bir yere sahiptir. Gelişmiş görüntüleme cihazları ve teknikleri, özellikle onkoloji, kardiyoloji, kalp damar cerrahisi ve nöroloji bölümlerince yaygın olarak kullanılır. Nükleer tıp yöntemleri, tiroit, endokrin sistem, böbrek, genital sistem, mide, bağırsak, karaciğer, safra yolları, kanser ve diğer pek çok hastalığın tanısında da kullanılır.

Her doku ve sistem için özel olarak verilen farmasötikler, tanı için kullanıldığında gama ışını yayarak gama kamerası tarafından görünür hâle gelir. Böylece radyoaktif madde ile işaretlenen molekülün, nerede ve ne düzeyde olduğu rahatlıkla görülebilir. Tedavi amacıyla vücuda verilen radyoaktif maddeler ise beta ışını yayar. Böylece kemik, doku ve organ içinde yer alan tümör gibi istenmeyen dokuları deforme ederek hastanın sağlığına kavuşması amaçlanır.

Nükleer görüntüleme yöntemlerinde düşük miktarda radyoaktif madde ve radyofarmasötik kullanılır. Farmasötik, vücuda verildiğinde ilgili dokuya bağlanan maddelerdir. Radyoaktif madde ile bağlandığında ise radyofarmasötik olarak tanımlanır ve radyoaktiviteye bağlı olarak gama ışınlarının yayılmasına yol açar. Bilgisayara bağlı özel kameralar tarafından görüntülenen bu ışımalar, vücudun görüntülenen kısmı hakkında ayrıntılı bilgi sunar. Pek çok kanser türü, kalp sağlığı, endokrin, gastrointestinal ve nörolojik bozuklukların yanı sıra vücutta bulunan diğer anormalliklerin tanısının koyulması, şiddetinin belirlenmesi ve tedavi edilmesi için kişiye düşük miktarda radyoaktif madde verilmesiyle vücut içindeki moleküler aktivitenin yeri kesin olarak belirlenir. Bu nedenle nükleer tıp yöntemleri ile pek çok farklı hastalığın henüz kişiyi etkileyen semptomları ortaya çıkmadan teşhisi koyulabilir ve hastalık tedavi edilebilir.

Nükleer Tıp Hangi Hastalıkların Tanısında Kullanılır:

Hastaya damar yoluyla, enjeksiyonla ya da oral yolla düşük oranda radyoaktif madde verilir. İlacın hedeflenen organ ya da dokuya ulaşarak orada tutulum göstermesi beklenir. İlacın bölgeye tutulum göstermesi ile birlikte doku ya da organ özel kameralarla görüntülenir. Bilgisayara aktarılan görüntüler nükleer tıp uzmanı hekimler tarafından değerlendirilir. Nükleer tıp uygulamaları, pek çok hastalığın tanı ve tedavisinde uygulanır. Bölümlere göre kategorize edilen rahatsızlıklardan bazıları şunlardır:

• Endokrinoloji (Guatr, tükürük bezi gibi)
• Kalp ve Damar hastalıkları
• Sinir sistem hastalıkları
• Dolaşım sistemi hastalıkları
• Solunum sistemi hastalıkları
• İskelet ve Kemik hastalıkları
• Üroloji; Böbrek, mesane, prostat, yumurtalıklar
• Mide, bağırsak, safra kesesi
• Nöroloji; Sinir hasarları, damar tıkanıklıkları, Parkinson, Alzheimer, İnme
• Kanser; Özellikle kanser hastaları ve bu hastalıkla mücadelede aktif yol gösterici durumdadırlar. PET/CT taramaları kalitesi ve görüntüsü sayesinde hücreler çok net olarak görüntülenmektedir.

Nükleer tıp bölümündeki görüntüleme cihazları ile kullanılan radyoaktif maddeler sebebiyle kişiler yüksek radyasyona maruz kalma endişelerini sıklıkla dile getirirler. Ancak bu birimdeki cihazların yaydıkları radyasyon miktarı ile diğer görüntüleme cihazları arasında yüksek bir fark yoktur.  Damardan vücuda görüntü kalitesini sağlamak için verilen radyoaktif maddeler,  6-12 saat içerisinde idrar ve dışkı yolu ile vücuttan tamamen atılmaktadır.