Ağız ve Diş Sağlığı

Ağız, diş, diş eti ve çene bölgesiyle ilgili hastalıklara gerekli tıbbi müdahalenin yapılmasından sorumlu birimine ağız ve diş sağlığı birimi adı verilmektedir. Ağız ve diş sağlığı sorunları çok çeşitli şekillerde yaşanabilmektedir. Genetik yapı, yaş, kişisel bakım ve hijyen kurallarına dikkat etmeme, beslenme şekli gibi pek çok etkene bağlı olarak ağız ve diş sağlığı sorunları yaşanabilmektedir. Bu durum, ağız ve diş sağlığı bölümünün pek çok alt biriminin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu bölümler; ortodonti, periodontoloji, pedodonti, ağız ve çene cerrahisi, endodonti ve estetik diş hekimliği şeklinde sınıflandırılmıştır. Bu birimlerden her biri ayrı bir hastalık ile ilgilenirken kimi zaman komplike  durumlarda alt birimler arasında iş birliği kurulabilmektedir.

Koruyucu Diş Hekimliği Uygulamaları

‌Koruyucu diş hekimliği uygulamaları, genel olarak var olan ağız ve diş sağlığını korumaya yönelik uygulamalardır. Uzun yıllar doğru hijyenik bakım sağlanmamasının yanı sıra gerekli koruyucu önlemlerin alınmaması da ağız ve diş sağlığının bozulmasında önemli rol oynar. Bu nedenle günümüzde koruyucu diş hekimliği uygulamalarıyla henüz ağız ve diş sağlığı bozulmamışken gerekli önlemler alınarak ileride görülebilecek diş çürükleri ‌gibi sorunların önüne geçilir. Koruyucu diş hekimliği özellikle çocukluk ve gençlik çağlarında çok önemlidir. Genellikle bu yaş gruplarında koruyucu diş hekimliği uygulamaları, ‌topikal flor uygulamaları ve özellikle azı dişlere uygulanan ‌fissür örtücüler olarak sıralanabilir.

‌Endodonti

Dişlerde sinir ile damar paketlerinin bulunduğu pulpa dokusunun hasar görmesi sonucu dişlerin canlılığını yitirmesi sorununun tedavisinde endodonti birimi görev almaktadır. Tedavi ihmal edildiği takdirde diş dökülmeleri ve diş köklerinde lezyonlar gibi sağlık problemleri yaşanabilmektedir. Kök kanal tedavisi, dental travma tedavisi, kök kanalı boşluğuna (kuronal restorasyon işleminin yapılması için) post yerleştirilmesi ve benzeri endodontik uygulamalar, bu birimin çatısı altında ele alınmaktadır.  Endodontik tedavilerin ihmal edilmesi sonucu diş köklerinde lezyonlar oluşabilir, hatta diş kayıpları dahi görülebilir. Bu nedenle ‌endodontik tedaviler ağız ve diş sağlığında ciddi önem teşkil eder.

Periodontoloji

Diş eti sağlığının bozulduğu durumlar bazen basit diş eti kanamalarından ibaret olsa da bazen de diş kayıplarına kadar gidebilen ciddi problemlerin görülmesine neden olabilir. Diş eti hastalıklarının tanı ve tedavilerini içeren diş hekimliği dalına ‌periodontoloji, bu alanda uzmanlaşan diş hekimlerine ise periodontolojist adı verilir. Diş taşı temizlikleri, diş kökü yüzeylerinin temizlenmesi ve cerrahi ‌küretajı, diş eti çekilmelerinin giderilmesi için periodontolojik tedaviler uygulanır. Bunların yanı sıra ‌implant çevresi diş eti dokularının hastalıkları, dişeti kanamaları, diş hassasiyeti ve ağız kokusu gibi hastalıkların teşhisi ve tedavisi periodontoloji bölümünde yapılır. Diş eti hastalıklarının belirtileri aşağıdaki gibi sıralanmakta olup bu belirtilere sahip olan kişilerin periodontoloji birimine başvurması gerekmektedir:

• Diş eti kanaması,
• Diş etinde kızarma ve şişme,
• Dişlerin sallanması, uzaması,
• Diş ile diş eti arasından gelen iltihap,
• Dişlerin yer değiştirmesi,
• Diş eti çekilmeleri ve buna bağlı olarak açığa çıkan kök yüzeylerinde görülen hassasiyet,
• Ağızda kötü koku ve tat,
• Dişlerin arasında ya da diş etinin kenarlarında diş taşlarının yol açtığı siyah alanlar.

Ağız ve Çene Cerrahisi

Ağız ve çene cerrahisi, dişler ve ağız dokularının yanı sıra çene kemikleri ve eklemlerini içeren cerrahi girişimlerin tümüyle ilgilenen cerrahi bilim dalıdır. Gömülü diş operasyonları, çene kemiklerinde oluşan kist ve lezyonların tedavisi, ‌implant tedavileri, çene kemiklerinin boyutsal kaybının giderilmesi amacıyla yapılan ‌greft yani kemik tozu uygulamaları, çene kırıklarının tedavisi, ‌apikal rezeksiyon ve bunlar gibi ağızla ilgili tüm cerrahi işlemler, uzman ağız ve çene cerrahları tarafından lokal anestezi altında gerçekleştirilir.

Ortodonti

Diş çapraşıklıkları, diş kapanışlarındaki bozukluklar ile alt ve üst çenelerin birbirleriyle olan ilişkilerindeki bozukluklarla ilgilenen diş hekimliği dalı ortodonti, bu alanda uzmanlaşan diş hekimleri ise ortodondist olarak adlandırılır. Çapraşık ve düzensiz görünümdeki dişler, kişilerin gülüşlerinde en fazla rahatsız olduğu durumlardan biridir. Bunun yanı sıra boşluklu dişler ve çenelerin kemiklerinin birbirleriyle olan konumlarındaki uyumsuzluk gibi başka etkenler de hem dişlerin görünüşünü hem de yüz estetiğini kötü şekilde etkiler. Bu tür bozukluklar bir diğer taraftan çiğneme fonksiyonunu da bozabilir. Bütün bu diş görünümü ve çene yapısı sorunlarının en sağlıklı şekilde çözümü, halk arasında tel tedavisi olarak da anılan ‌ortodontik tedavi ile mümkün olur.

Protez

Diş eksiklikleri, dolgu yöntemleriyle onarılamayacak kadar madde kaybı olan çürük dişler, diş kırıkları, dişin yapısına bağlı estetik problemler gibi sorunların çözümü diş protezleriyle mümkün olur.

Protez tedavileri çok geniş bir uygulama alanına sahiptir. Bunlardan ilki diş eksiklikleridir. Diş eksikliklerinin protez yöntemleriyle giderilmesinde iki çeşit uygulama mevcuttur. Bunlardan ilki dişsiz ya da çok az dişin bulunduğu ağızlara uygulanan hareketli yani takılıp çıkarılabilen protezler, diğeri ise dişteki madde kaybının fazla olduğu durumlarda yapılan kaplama tedavileri ve az sayıda diş eksikliği durumunda yapılan köprü uygulamaları yani sabit protezlerdir. Kaplamalar ve köprüler birçok farklı alternatif yöntem ve malzemeyle yapılabilir.

Diş eksikliklerinin yanı sıra dişlerin diğer yöntemlerle giderilemeyen estetik eksikliklerinin bulunduğu durumlarda da protez ‌uygulamalarından faydalanılır. ‌Lamina porselenler böyle durumlarda uygulanan estetik protez uygulamalara örnektir. ‌İmplant üstü yapılar da yine çeşitli protez yöntemleriyle oluşturulur ve bunlara ‌implant üstü protezler adı verilir.

Estetik Diş Hekimliği

Günümüzde, diş ve diş etlerine bağlı gülüş estetiği  oldukça büyük önem taşımaktadır. Dişlerde görülen çürükler, aşırı renklenmeler, çapraşıklıklar, diş yüzeyindeki ve formundaki bozukluklar, diş etlerinin dişlere göre konumları gibi sebepler diş estetiğini olumsuz etkiler. Gülüş estetiğinin yeterince iyi olmadığı durumlar, kişilerde hem sosyal hem de psikolojik anlamda olumsuz etkilere neden olur.

Gülüş estetiğini bozan durumlar, modern estetik diş hekimliği uygulamaları sayesinde düzeltilebilir. Beyazlatma tedavileri, ‌kompozit ya da porselen ‌lamina uygulamaları, porselen ‌venner uygulamaları ve diş eti düzenlemeleri gibi ‌uygulamalar estetik diş hekimliği uygulamaları arasında yer alır.

Protez

Diş eksiklikleri, dolgu yöntemleriyle onarılamayacak kadar madde kaybı olan çürük dişler, diş kırıkları, dişin yapısına bağlı estetik problemler gibi sorunların çözümü diş protezleriyle mümkün olur.

Protez tedavileri çok geniş bir uygulama alanına sahiptir. Bunlardan ilki diş eksiklikleridir. Diş eksikliklerinin protez yöntemleriyle giderilmesinde iki çeşit uygulama mevcuttur. Bunlardan ilki dişsiz ya da çok az dişin bulunduğu ağızlara uygulanan hareketli yani takılıp çıkarılabilen protezler, diğeri ise dişteki madde kaybının fazla olduğu durumlarda yapılan kaplama tedavileri ve az sayıda diş eksikliği durumunda yapılan köprü uygulamaları yani sabit protezlerdir. Kaplamalar ve köprüler birçok farklı alternatif yöntem ve malzemeyle yapılabilir.

Diş eksikliklerinin yanı sıra dişlerin diğer yöntemlerle giderilemeyen estetik eksikliklerinin bulunduğu durumlarda da protez ‌uygulamalarından faydalanılır. ‌Lamina porselenler böyle durumlarda uygulanan estetik protez uygulamalara örnektir. ‌İmplant üstü yapılar da yine çeşitli protez yöntemleriyle oluşturulur ve bunlara ‌implant üstü protezler adı verilir.

Estetik Diş Hekimliği

Günümüzde, diş ve diş etlerine bağlı gülüş estetiği  oldukça büyük önem taşımaktadır. Dişlerde görülen çürükler, aşırı renklenmeler, çapraşıklıklar, diş yüzeyindeki ve formundaki bozukluklar, diş etlerinin dişlere göre konumları gibi sebepler diş estetiğini olumsuz etkiler. Gülüş estetiğinin yeterince iyi olmadığı durumlar, kişilerde hem sosyal hem de psikolojik anlamda olumsuz etkilere neden olur.

Gülüş estetiğini bozan durumlar, modern estetik diş hekimliği uygulamaları sayesinde düzeltilebilir. Beyazlatma tedavileri, ‌kompozit ya da porselen ‌lamina uygulamaları, porselen ‌venner uygulamaları ve diş eti düzenlemeleri gibi ‌uygulamalar estetik diş hekimliği uygulamaları arasında yer alır.